Neler yeni

Okul Öncesi Dönem Çocuğu Ve Matematik

Katılım
13 Eki 2011
Mesajlar
994
Beğeniler
3
#1
Okul öncesi dönem çocuğu ve matematik


OKUL ÖNCESİ DÖNEM ÇOCUGU VE MATEMATİK


Matematik,adını duymamış olsalar bile, herkesin yaşamlarına sızmıştır.Yaşamın herhangi bir kesitini alın, matematiğe mutlaka rastlarsınız.Ben matematikten anlamam diyenler, aslında her gün matematikle iç içe yaşamaktadırlar.

Her ülkede her düzeydeki eğitim kurumunda matematik öğretiminin gerekliliği hemen hemen tartışılmaz bir kanı olarak gelişmiştir. Hatta denilebilir ki, bir ulusun eğitim programında matematiğe ayrılan yer, o ulusun kendi dilini öğretmek için ayrılan yere eşdeğerdir.(MEB, 1998b) incelendiğinde 4,5,6,7,8. sınıflarda 4’er saat olmak üzere sınıf düzeyinde %13,33; okul düzeyinde ise %13,33 oranında ağırlığa sahiptir. Bu yönüyle okul düzeyinde “Türkçe”den sonra ikinci sırada ağırlığı olan bir ders konumundadır.) Çünkü matematik insanlığın ortak düşünme aracıdır,ortak dildir. İnsanlar çevrelerini tanıdıkları andan itibaren matematiğe gereksinim duymuşlardır. Kişiyi etkileyen olaylardan başlayıp, evrenin yapısına kadar giden düşüncenin hepsinde matematik vardır.

Hiç kuşkusuz öğrenim hayatımızın bazı aşamalarında, matematik hepimizin çekindiği bir ders olmuştur. Okul öncesi dönem matematik eğitiminde en önemli aşamalardan biri, hatta en önemlisidir çünkü,

 Okul öncesi dönemde matematik korkusu/kaygısı gelişmemiştir.
 Matematiğin oyuncu,eğlenceli güzel yüzünü tanımak için daha uygun bir ortam olamaz.

Okul öncesi dönemdeki çocuklar meraklı, araştırıcı, hayal güçleri kuvvetli ve sorgulayıcıdırlar. Çocukların bu yöndeki gelişimlerini desteklemek amacıyla, onların araştırabilecekleri, meraklarını giderebilecekleri, neden sonuç ilişkisini görebilecekleri, çeşitli fikirler öne sürerek tahminlerde bulunabilecekleri fırsatlar vermeli ve bu yönde eğitim ortamları hazırlanmalıdır. Bu da çocukların merak ve araştırma duygularını geliştirici ve zihinsel yeteneklerini uyarıcı etkinliklerden biri olan “matematik etkinlikleri” ile mümkündür. İleriki yıllarda çocukların matematik alanlarında daha başarılı olabilmeleri için, onlara yardımcı olabilecek tecrübelerle erken yaşlarda karşılaşmaları gerekmektedir. Özellikle ilkokul yılarında çocuklarda matematik korkusunun gelişmemesi, matematiği sevmesi, matematik öğreniminden heyecan duymaları ve matematiğe karşı pozitif tutum geliştirmeleri, okul öncesi yıllardaki matematik yaşantıları ile doğrudan orantılıdır. Çünkü okul öncesi yıllar birçok matematik kavramının temellerinin kazanıldığı sihirli yıllardır. Bu dönemde çocuklar günlük yaşantılarında matematik ile ilgili pek çok temel kavrama başvururlar ve bu kavramları öğrenmeye başlarlar. Çocuklar tarafından başarısızlık endişesi duymadan öğrenilen bu temel kavramlar, ilkokul yıllarında kazanılan daha karmaşık kavramlarında temelini oluşturur.

Okul Öncesi Dönemde Matematik Etkinliklerinin Önemi ve Cocuk Gelişimi Açısından Yararları

Okul öncesi dönemde çocuk; miktar (az-çok), ezbere ritmik sayılar, toplama-çıkarma, kümeler,kesirler geometrik şekiller, uzunluk, ağırlık, zaman ile ilgili olarak matematiğin pek çok kavramını öğrenmeye başlar.

Matematik öğrenmeyi etkileyen faktörler:
 Çocuğun büyümesi, olgunlaşması, hastalıkları, beslenmesi vs.
 Zekası
 İlgi ve yetenekleri
 Sosyal ve duygusal gelişimi
 Anne ve babanın eğitim durumu
 Ailenin ekonomik düzeyi
 Ailede bireyler arası ilişkiler
 Okulun vermiş olduğu eğitimin niteliği
 Toplumsal koşullar olarak sıralandırılabilir.

Okulda oluşturulan fiziksel ortam ve öğrenme ortamı çocuğun matematiksel kavramları kazanmasına yardımcı olurken; aynı zamanda farklı tarzlarda düşünme ortamı yaratarak, düşünsel gelişimi de etkiler.

Okul Öncesi Eğitim Programlarında Matematik Etkinliklerinin Amaçları

1. Genel Amaçlar

 Matematiğe karşı olumlu tutum geliştirmek. Matematikle ilgili kavramları öğrenmeye ilgili ve istekli olmalarını sağlamak.
 Matematiğin yaşam içerisindeki gerekliliğini ve önemini kavratmak.
 Gelişimsel düzeyi ve aynı zamanda bireysel farklılıkları dikkate alan uygun eğitim öğretim ortamları oluşturmak.
 Çocuğun gelişimsel düzeyine uygun, akıl yürütme ve problem çözme becerilerini geliştirmek.
 Çocuğun gelişimsel düzeyine uygun olarak, günlük yaşantı içerisindeki karşılaştığı matematiksel kavramları anlama ve öğrendiklerini kullanma yeteneği geliştirmek.
 Çocuğu bir sonraki eğitim basamağı olan ilköğretime hazırlamak.


2. Özel Amaçlar

Öğretmen çocuğun gelişimsel düzeyini dikkate alarak aşağıdaki becerileri geliştirebilir.

 Varlıların matematiksel özelliklerini tanıyabilme becerilerini geliştirmek.
 Varlıların matematiksel özelliklerini isimlendirebilme becerilerini geliştirmek.
 Varlıların temel özelliklerine göre sınıflandırabilmelerini sağlamak.
 Basit problemleri çözme yeteneği geliştirmek.
 Basit problemleri anlayabilme yeteneğini geliştirmek.
 Ritmik sayma becerisini geliştirmek.
 Sayıları okuyabilme ve söylendiğinde yazabilme becerisi kazandırmak.
 Kümeyi ve kümeler arası ilişkileri kavratabilmek.
 Ölçmeyle ilgili kavramları kazandırmak.
 Temel geometrik şekilleri (kare,daire,dikdörtgen,üçgen gibi) kavratabilmek.
 Tam, yarım ve çeyrek gibi kesir kavramlarını kazandırmak.
 Belli özelliklere göre oluşturulan basit şekilli grafikleri yorumlama becerisi geliştirmek.



Matematik Etkinlikleri İle İlgili Kavramların Kazandırılmasında Temel İlkeler

A) Keşfederek Öğretim
Çocuğa bir “kare” şekli göstererek. Buna “kare” diyoruz. Karenin dört eşit kenarı dört köşesi vardır diyebileceğimiz gibi buna “buna kare” diyoruz. Siz bana, bu şekli diğerlerinden( diğer geometrik şekiller gösterilir) ayıran özellikleri söyleyebilir misiniz? De diyebiliriz. İkinci yol onları kareyle ilgili keşifler yapmaya zorlayacaktır.
B) Aktif Öğrenme İlkesi:
Öğretmenin sınıfta kurabiye hamurunu hazırlarken kendisinin malzemeleri ölçerek, sayarak yapması yerine; çocukları etkinliğe katarak, onlara ölçtürmesi , malzemeleri saydırması, öğrenme açısından daha etkilidir.










C) Hareket Yoluyla Öğrenme İlkesi

Çocuk şarkıyı parmaklarını, ellerini, kollarını, ayaklarını, hatta tüm bedenini kullanarak söylüyorsa; hem şarkıda geçen kavramları daha kolay öğrenecek, hem de büyük bir keyif alacaktır.

D) Sosyal Etkileşim İlkesi

Çocuklara etkinlikleri sırasında birbirlerinden bir şeyler alıp-vermelerini ya da birbirleri ile konuşmalarını , konuşarak anlaşmalarını sağlayacak ortam sağlanmalı.

E) İşbirliği Yoluyla Öğrenme İlkesi
Çocuklar “sokağımız” konulu bir sanat etkinliğini grup etkinliği olarak yaptıklarında, grup içindeki kendi sorumluluklarını yerine getirmeye çalışırlar. Birbirlerinin yanlışlarını görebilirler, düzeltebilirler. Birbirlerine öğretirken öğrendiklerini pekiştirirler ya da arkadaşlarından yeni bilgiler öğrenebilirler.

F) Yaşama Yatkınlık İlkesi:
Günün her saatinde ( yemek yerken, el yıkarken, bahçede oynarken, bir gezi sırasında vs.) matematik ile ilgili tecrübelerin zenginleştirilebileceğini unutmamalıyız. Öğrendiklerini ev ortamına da transfer edebilmeleri için aileyle iş birliğine gidilmelidir.

G) Çocuğa Uygunluk ve Bireyselleştirme İlkesi:
Sınıfımızdaki çocukların düzeylerini dikkate alarak, aynı kavram etkinliği saatinde “toplama” yaptırmak için; bazı çocuklara sadece 5 sayısı içerisinde bisküvileri saydırarak toplama yaptırırken, daha ileri düzeyde olan çocuklaraysa alıştırma kitaplarındaki, ilk 10 sayısı içerisindeki, resimli alıştırmalardan toplama yaptırılabilir.

Kavram Öğretiminde Dikkate Alınması Gereken İlkeler:

 Öncelikle nesnelere çalışınız. Çocuk doğumdan itibaren nesnelerle sürekli bir aradadır. Aktif olarak çocuk, nesnelerle birlikte deneyimler yaşadığında, kavramları öğrenmesi daha kolay olacaktır.
Karpuzun bir portakaldan, su dolu surahininse bos bir surahiden daha agir oldugunu, cocuk bizzat kendisi tasirsa daha kolay ogrenir.

 İki boyutlu materyallerle (resimlerle, flas kartlarla calisiniz) Bir cocuk; hangi cocugun daha uzun boylu oldugunu ya da hangi tabakta daha cok elma oldugunu, resimlere bakarakta anlayabilir.
 Sembollerle calisiniz. Cunku nesneler ve iki boyutlu materyaller bize tum kavramlari ogretmemizde yardimci olmazlar.
Cocuga asagidaki resmi gostererek, burada kac tane yildiz oldugunu gostermeni istiyorum, dedigimizde, uc tane yildizi uc sayisi (3) ile ifade edebilecegi

Resim Yari Sembol Sembol

= \ \ \ = 3

Gibi üç çentik ya da noktayla da ifade edebilecektir.

Resim Yari Sembol Sembol

= . . . = 3


Bir kavram öğretirken o kavramı tanıma, isimlendirme, eşleştirme, karşılaştırma, sınıflandırma, sıralama ve tanıma çalışmaları yapmak çok önemlidir.

Matematik etkinlikleri ile ilgili kavramlarin kazandirilmasinda kullanilan yontem ve teknikler;

 Hikayeler, masallar,
 Şarkı,şiir,tekerleme,bilmece ve parmak oyunlari,
 Eğitici drama,
 Analojiler (Benzesimlerle ogretme),
 Deney,
 Bilgisayar destekli egitim,
 Yaratıcı düşünme ve sanat etkinlikleri,
 Oyunlar,
 Gezi gözlem,
 Okuma yazmaya hazirlik calismalari,

Olarak siralanabilir.

Sınıflarda uygulanabilecek örnek bir etkinlik;

KONU: EŞLEŞTİRME
HEDEF: VERİLEN NESNE, OLAY YA DA VARLIKLARI ÇEŞİTLİ ÖZELLİKLERİNE GERE EŞLEŞTİREBİLME
HEDEF DAVRANIŞ: VERİLEN NESNELERİ KULLANIM AMAÇLARINA GÖRE EŞLEŞTİRME
YAŞ: 4-6
MATERYAL: Mukavvadan Kesilmiş Bir Dikdörtgen ve Keçeli Kalemler, Yapıştırıcı
UYGULAMA: Mukavvadan büyükçe bir dikdörtgen kesilir. Bu dikdörtgenin sol tarafına sırasıyla bir çay bardağı, bir vazo ve akvaryum çizilir. Sağ köşesine ise sırasıyla bir demet çiçek, bir çay kaşığı ve üç tane balık çizilir. Daha sonra keçeli kalemler ile çizilen şekiller boyanır. Böylece ortaya bir küme çıkmış olur. Bu kümedeki nesneler birbirinden farklı fakat birbiriyle ilişkilidir. Bu küme bütün çocukların rahatça görebilecekleri bir yere asılır. Daha sonra çocuklardan birbiriyle ilişkili olan nesneleri söylemeleri istenir. Çocuklar böyle bir kümede nesnelerin kullanım amaçlarını göz önüne alarak eşleştirme yapacaklardır. Çocuklar vazo ile çiçeklerin çay bardağı ile çay kaşığının ve akvaryum ile balıkların birbiriyle ilişkili olduğunu söyledikten sonra çocuklardan birine bir kalem verilir ve çocuktan ilişkili nesneleri birleştirmesi istenir.


Çocuklarımızın meraklı, araştıran, matematikle birlikte başka alanlara karşı da karşı olumlu davranışlar geliştirebilen, yaratıcı ve üretken bireyler olarak yetişmesi dileğiyle.


Kaynaklar

Aktas, Yaşare.Okul Öncesi Dönemde Matematik Egitimi. Nobel Tip Kitapevi,İstanbul

Ilkumut Açıköğretim Yayınları . Okul Oncesi Ogretmenligi.Okul oncesinde Fen ve Matematik Ogretimi. Ilkumut Yayinlari, Ankara
Oktay,Ayla . Okul Öncesinde İlköğretime Hazırlık ve İlköğretimin Temel Özellikleri. Slayt gösterisi. Marmara Üniversitesi,İstanbul
Çoban, Ahmet. Matematik Dersinin Ilkogretim Programlari ve Liselere Giris Snavlari Acisindan Degerlendirilmesi. Araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi,Eğitim Fakültesi, Sivas
 

Forum istatistikleri

Konular
18,892
Mesajlar
30,368
Kullanıcılar
27,851
Son üye
Mfbos
×